รวมคำศัพท์กล้องวงจรปิดน่ารู้
ปลายทศวรรษที่ 2513 จวบจนถึงปัจจุบัน เรามักจะเห็นกล้องวงจรปิดถูกใช้กันอย่างแพร่หลาย ไม่ว่าจะเป็นกล้องวงจรปิดตรวจจับใบหน้า หรือ แม้กระทั่ง กล้องวงจรปิด CCTV ตามท้องถนน ซึ่งการพัฒนา กล้องวงจรเหล่านี้นำมาซึ่งนวัตกรรมทันสมัยมากขึ้น มีกล้องวงจรปิดในตอนนี้มีหลากหลายมากทั่วตลาดไปหมด แต่ก่อนเราจะเลือกซื้อกล้องวงจรปิดในแต่ละแบบ เราควรรู้ก่อนว่าระบบหรือการทำงานของกล้องวงจรปิดนั้นเป็นอย่างไร โดยคำศัพท์ของกล้องวงจรปิดที่เราควรรู้ จะมีอะไรบ้างมาดูกัน
- CCTV (Close Circuit Television) หรือโทรทัศน์วงจรปิด เป็นระบบที่ใช้ดูภาพจากกล้องวงจรปิด โดยคำว่า “วงจรปิด” นั้นมาจากหลักการของไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์คือ ไฟฟ้าครบวงจร ที่เปิดอยู่ตลอดเวลา
- Auto lris คือ ม่านแสงแบบปรับอัตโนมัติ ที่ใช้ในการปรับช่องรับแสงตามสภาพแสงที่เปลี่ยนแปลงอัตโนมัติ เพื่อให้ได้ภาพที่มีความสว่างที่ถูกต้อง
- BLC (Back Light Compensation) คือ การชดเชยแสงทั้งภาพ เพื่อให้วัตถุที่สนใจในภาพได้รับความสว่างจนสามารถมองเห็นรายละเอียดได้อย่างชัดเจน แต่ข้อเสียของการชดเชยแบบนี้จะทำให้สูญเสียรายละเอียดในส่วนอื่นไป
- BNC คือหัวต่อของสายเคเบิลที่ใช้ในระบบกล้องวงจร เป็นอุปกรณ์ที่สำคัญมากสำหรับการส่งสัญญาณผ่านสาย เนื่องจากต้องส่งผ่านกำลังงานให้ได้สูงสุดโดยไม่สูญเสียกำลังส่ง (Mismatch loss) ในการเชื่อมต่อสาย ซึ่งหลายกรณีที่เรามักจะมองข้ามความสำคัญตรงนี้ โดยมองแค่ตัวสายสัญญาณว่าดีมากน้อยอย่างไร ทำให้มองข้ามหัวต่อ BNC ไป
- Day & Night คือ ระบบ กล้องวงจรปิด ที่ใช้งานได้ทั้งกลางวันและกลางคืน โดยเมื่อกล้องวงจรปิดได้รับแสงน้อยมากๆ ก็จะเปลี่ยนภาพไปเป็นโหมด ขาว-ดำ ข้อดี คือในตอนกลางคืนจะไม่จำกัดกัดเรื่องของระยะทางที่ตัวกล้องจะจับภาพได้ ซึ่งขึ้นอยู่กับเลนส์ที่ใช้ ส่วนข้อเสียคือถ้าอยู่ในที่ๆมืดสนิทกล้องวงจรปิดจะไม่สามารถจับภาพได้
- DVR (Digital Video Recorder) คือ เครื่องที่ทำหน้าที่รับสัญญาณภาพขาออกจากอุปกรณ์ เพื่อเชื่อมต่อสัญญาณทำการ บันทึกภาพจากกล้องวงจรปิดลงในฮาร์ดดิสก์ (ระบบเดิมจะเป็น Analog Video Recorder คือ จะใช้การบันทึกด้วยเทป) หรือหน่วยความจำภายในอุปกรณ์เอง โดยจะแบ่งได้เป็น 2 ลักษณะคือ
- Analog/Digital คือ ทำงานแบบอนาล็อกเป็นดิจิตอล เช่น กล้องวงจรปิดที่เป็นอนาล็อก ต่อเข้ากับเครื่องบันทึกภาพที่เป็นระบบดิจิตอล
- Digital/Digital คือ การทำงานแบบดิจิตอลเป็นดิจิตอล เช่น กล้องวงจรปิดที่เป็นกล้อง Network
- Camera หรือเรียกว่า กล้องไอพี ต่อเข้ากับเครื่องบันทึกภาพ (Network Video Recorder-NVR) ที่ระบบดิจิตอลผ่านทางเครือข่ายโปรโตคอล (Network Protocal) TCP/IP
- Frame rate ความเร็วในการแสดงภาพมีหน่วยเป็น FPS (Frames per second) หรือ อัตราเฟรมภาพต่อวินาที หมายถึงจำนวนภาพที่ถูกบันทึกไว้ใน 1 วินาที เช่น เครื่องบันทึกภาพ สามารถบันทึกภาพได้ที่อัตรา 50 fps หมายถึงใน 1 วินาทีจะมีภาพถูกบันทึก 50 ภาพ ที่จริงแล้วเพื่อให้ได้ภาพที่สมจริง เราต้องการอัตราการบันทึกภาพที่ 25 fps ก็เพียงพอแล้ว
- Horizontal Resolution คือ ความละเอียดของกล้องตามแนวนอนมีหน่วยวัด เป็น TV Line (เส้น) มีหลายแบบให้เลือกโดยมีความละเอียดตั้งแต่ 320, 380, 420, 480, 520, 540, 580, 620 TV Line หรือมากกว่าแล้วแต่เทคโนโลยีของแต่ละบริษัท โดยตัวเลขยิ่งมากความชัดเจนของภาพก็มากตามไปด้วย
- Pixels มาจากคำว่า “พิกเจอร์” (picture) ที่แปลว่า รูปภาพ และ “เอเลเมนต์” (element) ที่แปลว่า องค์ประกอบ จอภาพที่มีจำนวนพิกเซลมาก จะมีความละเอียดของภาพมาก เป็นตัวเลขแสดงจำนวนจุดแสดงสีของข้อมูลภาพแบบดิจิตอล โดยมีความสัมพันธ์กับขนาดของหน้าจอแสดงผล และสัมพันธ์กับขนาดของความละเอียดตามแนวนอนของกล้อง กว้าง x ยาว โดยความสวยของภาพจะขึ้นอยู่กับความมากน้อยของค่า Pixel
- Image Sensor เป็นอุปกรณ์อิเล็กโทรนิกส์ที่ติดกับตัวกล้องผลิตมาจากซิลิคอน โดยมีหน้าที่เปลี่ยนแสงที่ได้รับมาให้เป็นสัญญานทางไฟฟ้า และแปลงเป็นดิจิตอลอีกครั้ง ทำให้เกิดเป็นภาพขึ้น ซึ่งความละเอียดของภาพที่ได้ก็ขึ้นอยู่กับขนาดของเซ็นเชอร์ และจำนวน Pixel ที่บรรจุอยู่ในเซ็นเชอร์นั่นเอง
- White balance เป็นการปรับสมดุลของแสงสีขาว เนื่องจากสายตามนุษย์มีความสามารถในการปรับการรับรู้สีตามสภาพแสงที่เปลี่ยนไป ดังนั้นกล้องวงจรปิดสีทุกตัวจะต้องมีโหมดนี้ไว้ เพื่อทำการปรับสีให้เป็นสีขาวตามจริงโดยอัตโนมัต
- Motion Detect เป็นระบบการบันทึกภาพแบบตรวจจับความเคลื่อนไหว กล่าวคือ Motion Detect ของระบบกล้องวงจรปิด ทำงานโดยอาศัยความแตกต่างของภาพสองภาพหรือชุดภาพโดยอาศัยการเปรียบเทียบ Pixels เดิมกับจำนวนที่เปลี่ยนไป
- IP CAMERA กล้องวงจรปิดชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเป็นกล้องตัวเล็กๆถึงขนาดกลาง โดยอุปกรณ์จะแปลงสัญญาณ Video ไปเป็นสัญญาณดิจิตอล ดังนั้น ตัวกล้องต้องเชื่อมต่อกับระบบ Network โดยแต่ละกล้องจะมี IP Address เฉพาะตัวประเภทของกล้อง โดยตัว IP Camera มี 2 แบบ คือ กล้องวงจรปิดแบบมีสาย และกล้องวงจรปิดไร้สาย
- Lllumination หมายถึง ค่าของแสงสว่างที่จะทำให้ตัวกล้องสามารถทำงานได้และสามารถทำงานได้และสามารถมองเห็นภาพได้ มีค่าเรียกเป็น Lux ถ้าค่า Lux ยิ่งน้อยถือว่ากล้องตัวนั้นสามารถมองเห็นในที่มีแสงน้อยๆได้ดี
- PAL (Phase Alternating Line) เป็นมาตรฐานการแสดงภาพ โดยมีค่าแสดงภาพแนวนอน 625 เส้นต่อเฟรม ในอัตรา 25 เฟรมต่อวินาที มีการแยกแบนด์วิธระหว่างสัญญาณภาพและเสียง โดยปัจจุบันในบ้านเราจะใช้ระบบนี้ทั้งหมด รวมทั้งเครื่องบันทึกภาพอื่นๆเช่น DVR หรือ Card บันทึกภาพสำหรับกล้องวงจรปิด
- PTZ ย่อมาจาก Pan /Tilt /Zoom มีความหมายดังต่อไปนี้
- Pan = ส่าย ซ้าย-ขวา
- Tilt = ก้ม เงย
- Zoom = การซูม /ขยายภาพ ให้สามารถมองภาพในระยะไกลได้ชัดขึ้น
- TCP/IP ย่อมาจาก Transmission Control Protocol (TCP) และ Internet Protocol (IP) เป็นชุดของรูปแบบที่ใช้ในการสื่อสารผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ต โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้สามารถใช้สื่อสารจากต้นทางข้ามเครือข่ายไปยังปลายทาง และสามารถหาเส้นทางที่จะส่งข้อมูลไปได้เองโดยอัตโนมัติ
- WDR ย่อมาจาก Wide Dynamic Range เป็นการที่กล้องถ่ายภาพซ้อนกัน 2 ภาพในเวลาเดียวกัน ภาพหนึ่งถ่ายในสภาวะปกติ อีกภาพถ่ายให้มีความสว่างมากกว่าปกติ แล้วนำภาพที่ได้มาซ้อนกัน ทำให้เมื่อภาพมืดจะดึงให้สว่างขึ้น ถ้าสว่างเกินไปจะดึงให้กลับมองเห็นรายละเอียดภาพชัดยิ่งขึ้น ซึ่งส่วนใหญ่กล้อง WDR นี้จะใช้มากในสภาพย้อนแสงซะส่วนใหญ่
- Noise เกิดจากการที่เซลรับแสงแต่ละจุดบน Image Sensor ผลิตสีได้ไม่เท่ากัน แม้จะได้รับแสงเท่ากัน ซึ่งเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่นอัตราการสร้างกระแส ไฟฟ้าในแต่ละเซ็นเซอร์ไม่เท่ากัน มีสัญญาณรบกวนในระบบการส่งผ่านข้อมูล เป็นต้น โดยปัจจุบันมีการพัฒนาเซ็นเซอร์รุ่นใหม่จึงมักจะได้ภาพที่มี Noise ต่ำกว่าเซ็นเซอร์รุ่นเก่า ซึ่งปัจจุบันมีมากมายหลายรุ่น แล้วแต่เราจะเลือกว่า กล้องวงจรปิดยี่ห้อไหนดี ที่จะเหมาะกับเรา
- Data Rate หรือ Bit Rate คือ อัตราข้อมูล เป็นค่าที่แสดงถึงปริมาณข้อมูลของวิดีโอ (ที่ถูกเก็บไว้ในไฟล์หรือในสื่อบันทึกต่างๆ) ต่อความยาววิดีโอ 1 วินาที โดยมักจะอยู่ในรูป กิโลบิท /วินาที (Kbps) หรือ บิท /วินาที (Mbps)
ซึ่งทั้งนี้ทั้งนั้น ในปัจจุบัน มีกล้องวงจร ต่างๆให้เราเห็นกันมากมายหลายยี่ห้อหลายตัวหลายราคามีรุ่นให้เลือกซื้อกันล้นหลาม ฉะนั้นก่อนที่เราจะซื้อกล้องวงจรปิด หรือกล้อง CCTV ควรจะศึกษาข้อมูลมาก่อนที่จะทำการเลือกซื้อเพื่อทำให้เราสามารถเลือกกล้องวงจร ตามที่เราต้องการได้